اختلال تيك به حركات غير ارادي و سريع ماهيچه هاي بدن گفته مي‌شود. اين اختلال در هر سني بروز پيدا مي‌كند اما در كودكان شايع تر است. براي كودكان از سن 5 سالگي بروز مي‌يابد. تيك ها اگر تا 6 ماه رفع شود موردي ندارد. اما تيك هايي كه تا 12 ماه ادامه دارند به تيك هاي مزمن شناخته مي‌شوند. اين تيك هاي مزمن بيشتر بين سنين 6 تا 12 سالگي مشاهده مي‌شود.

اختلال تيك انواع مختلفي دارد. اين انواع در دسته هاي تيك مزمن، ساده، پيچيده، توره، حركتي، صوتي و … قرار مي‌گيرد. افرادي كه داراي اختلال‌تيك هستند، از خود نشانه هايي را بروز مي‌دهند. اين نشانه ها در افراد با سن كم بيشتر مشاهده مي‌شود. براي درمان نيز از روش هاي روان درماني مانند درمان شناختي رفتاري و در موارد خيلي شديد از دارو درماني استفاده مي‌‌كنند. 

منبع: اختلال تيك | علائم و درمان اختلال تيك در كودكان

اختلال تيك

اختلال تيك به حركت انقباض غير ارادي است. اين حركت را احتمالا همه افراد بالاي پلك خود تجربه كرده اند. اما تيك ها در هر نقطه اي از بدن مي‌تواند بروز پيدا كند. مثلا برخي افراد هستند كه به طور غير ارادي شانه هاي خود را به بالا حركت مي‌دهند. يا عده اي گردنشان را تكان مي‌دهند. حتي برخي از خود به صورت غير ارادي صداهاي خاص در مي‌آورند.

اختلال تيك در صورتي شديد مي‌شود كه فرد استرس داشته باشد. اكثر كودكان اين اختلال را در عرض 6 ماه تمام مي‌كنند. اما اگر اين اختلال بيش از 12 ماه ادامه داشته باشد، تيك‌مزمن ناميده مي‌شود. در تيك هاي مزمن انقباض ماهيچه ها بسيار شديد و بيش از حد است. حتي به صورت پايدار مي‌مانند.

اختلال تيك خيلي جدي نيست و با كمك درمان از بين مي‌رود. حتي براي اين اختلال دارويي نيز وجود ندارد. تجويز دارو در صورتي انجام مي‌شود كه علائم كاهش پيدا كند.

انواع اختلال تيك

اختلال تيك انواع مختلفي دارد.  اين انواع به چند دسته تقسيم مي‌شوند. هر نوع تيك به دو دسته ساده و مركب تقسيم مي‌شود. كه در اين بخش مقاله راجع به آن توضيح داده ايم. تيك حركتي

يكي از انواع اختلال تيك، تيك عصبي است. اين تيك همراه با رفتار است. مثلا فرد چشم هايش را تنگ مي‌كند، شكلك در مي‌آورد و پلك مي‌زند. تكان سر و بالا انداختن شانه نيز در دسته اين تيك قرار مي‌گيرد. تيك حركتي مركب آهسته تر از تيك حركتي ساده است. در انواع مركب تيك حركتي مي‌توان به پرش، لمس و … اشاره كرد.

 تيك صوتي

تيك صوتي يكي از انواع اختلال تيك است. تيك هايي كه همراه با صدا باشد در اين دسته قرار مي‌گيرند. از نمونه هاي اين تيك مي‌توان به سرفه كردن، صاف كردن گلو و آروغ عصبي مي‌توان اشاره كرد. از نمونه مركب اين تيك مي‌توان به تكرار كلمات، پژواك گويي، ناسزا گفتن و … اشاره كرد.

 تيك توره

تيك توره نوع ديگر اختلال تيك است. كه تيك حركتي و ساده را همزمان باهم دارد. علائم اين تيك معمولا بيشتر از يك سال نمايان مي‌شود. اما از نظر شدت بسيار متفاوت است. اما خبر خوش اين است كه با گذشت زمان و افزايش سن، شدت اين نشانه ها تغيير مي‌كند.

 تيك گذرا

از ديگر انواع اختلال تيك، تيك گذرا است. در اين نوع تيك، نشانه ها بيش از يكسال طول نخواهد كشيد. بر اساس بررسي ها، حدود 10 درصد از كودكان در دوران ابتدايي و قبل از 18 سالگي اين تيك را تجربه مي‌كنند. كه مدت زمان يك ماهه دارد.

 تيك مزمن

تيك مزمن در اختلال تيك، بيش از 12 ماه طول مي‌كشد. و حدود 1 درصد از كودكان را به خود درگير مي‌كند. تشخيص اين اختلال در سنين پايين تر، راحت تر و موثر تر است.

 تيك ساده

از ديگر انواع اختلال تيك، تيك ساده است. در اين اختلال تنها چند قسمت از بدن درگير مي‌شود. كه رايج ترين مدل تيك ساده، پريدن پلك است.

 تيك پيچيده

در انواع اختلال تيك، مي‌توان به تيك پيچيده نيز اشاره كرد. در اختلال تيك پيچيده، چندين قسمت بدن درگير مي‌شود. حتي با دقت مي‌توانيد به الگوي حركتي اين تيك نيز پي برد. مثلا يك فرد سر خود را تكان مي‌دهد، سپس شانه هايش را بالا مي‌اندازد.

نشانه هاي اختلال تيك

افرادي كه به اختلال تيك مبتلا هستند، از خود نشانه هايي بروز مي‌دهند. اين نشانه ها نظر اطرافيان را به خود جلب مي‌كند. در اين بخش مقاله راجع به نشانه هاي اختلال تيك صحبت كرده ايم.

 شكلك مختلف در صورت و چهره

 تكانه عضلات دست و پا

بالا انداختن ابرو

 تكان دادن گردن

 لرزش پلك چشم

چشمك زدن

 صاف كردن مداوم گلو

علل اختلال تيك

علل اختلال تيك معمولا به مشكلات سيستم هاي مغزي مربوط است. كه بيشتر به صورت ارثي است. اين اختلال حتي مي‌تواند به دلايل فشارهاي عصبي و روانشناختي اجتماع باشد. اگر كودك به اختلال تيك مزمن دچار بود، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه كنيد.

استرس ها و فشارهاي رواني مي‌تواند باعث تشديد اختلال تيك كودك شود. والدين و اطرافيان بايد از اين موضوع آگاه باشند كه اختلالتيك به صورت كاملا ناخودآگاه بروز مي‌يابد. به جاي دعوا كردن كودك، حتما از روانشناس كمك بگيريد. در ادامه راجع به علل بروز اين عارضه اشاره كرده ايم.

 عفونت ها

 نقص توجه يا بيش فعالي

اختلال وسواس فكري-عملي

 آسيب هاي وارد شده به سر

مصرف كوكائين و آمفتامين

 سكته

 عمل هاي جراحي

تشخيص افتراقي اختلال تيك

براي تشخيص اختلال تيك، پزشكان و روانشناسان بايد علائمي را بررسي كنند كه باعث تشخيص اين اختلال شود. حتي براي تشخيص احتمالا از آزمايش خون و تصويربرداري نيز كمك مي‌گيرند. اما مهم ترين فاكتورها در تشخيص اختلال‌تيك را اشاره كرده ايم.

 نوع اختلال (حركتي يا صوتي)

شدت علائم

 مدت زمان آن

 سن شروع اختلال

درمان اختلال تيك

 

اختلال تيك اگر به صورت خفيف باشد، با مشكلات بزرگ روبرو نيست. حتي با گذر زمان اين اختلال كم رنگ مي‌شود. اما در صورتي كه اختلال تيك به شيوه مزمن باشد، بايد حتما به روانشناس مراجعه كنيد. درمان اختلال تيك به شيوه زير است.

 درمان شناختي رفتاري

براي درمان اختلال تيك، حتما از روش درمان شناختي رفتاري استفاده مي‌شود. در اين روش درماني، درمانگر به درمانجو كمك مي‌كند كه با كمك مهارت ها بتواند احساسات، رفتار و افكار خود را كنترل كند. در اين شرايط مشكلات استرس زا كه عامل بروز تيك هستند، با مدريت بهتر، بروز نمي‌يابند.

 پيشگيري از پاسخ و مواجهه

در اين روش درماني اختلال تيك، درمانگر سعي دارد تا بيمار به تدريج با عامل محرك زا روبرو شود. اما آنها را كنترل كند. اين درمان با هدف پيشگيري از تيك صورت مي‌گيرد.

 تغيير رفتار

يكي از روش هاي درماني براي اختلال تيك، تغيير رفتار است. در اين روش درماني اگر مراجعه كنند تيك داشته باشد كه صداي سرفه در بياورد. از او خواسته مي‌شود تا به جاي سرفه، حركت ديگري داشته باشد. در واقع رفتار خود را تغيير دهد.

 دارو درماني

آخرين درمان كمك كننده براي اختلال تيك، دارو درماني است. در اين روش درماني براي كاهش استرس و شدت تيك مزمن، از دارو درماني استفاده مي‌كنند. دارو فقط باعث كاهش نشانه ها مي‌شود. و براي درمان همراه با روان درماني موثر است.

كلام آخر

تقريبا همه ما در دوران كودكي يا بزرگسالي اختلال تيك را تجربه كرده ايم. اما براي عده اي از افراد تيك ها دائمي بوده و باعث ناپسند ديده شدن مي‌شود. بنابراين براي درمان از روانشناس كمك بگيريد. تيك هاي مزمن تا زماني كه تحت درمان قرار نگيرند، از شدن علائمشان كاسته نخواهد شد.

مركز مشاوره آواژه به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال تيك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه تماس حاصل نماييد.

منبع: اختلال تيك | علائم و درمان اختلال تيك در كودكان